उच्च प्राथमिक शिक्षणामधून उत्तीर्ण होणाऱ्या मुलींना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि त्यांच्या शिक्षणातून गळती कमी करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने “सावित्रीबाई फुले मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्ती योजना” सुरू केली आहे. ही योजना अनुसूचित जाती, विमुक्त जाती, भटक्या जमाती व विशेष मागास प्रवर्गातील विद्यार्थिनींना लागू आहे. ही योजना मुलींना त्यांच्या शिक्षणाचा मार्ग सुखकर बनवण्यासाठी आणि त्यांना त्यांच्या भविष्यातील प्रगतीसाठी सक्षम करण्यासाठी महत्वपूर्ण भूमिका बजावत आहे.
योजनेची उद्दिष्टे:
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील मुलींना त्यांच्या शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य देणे,
- उच्च प्राथमिक शिक्षणामध्ये मुलींची उपस्थिती आणि शिक्षण पूर्ण करणे सुनिश्चित करणे,
- मुलींमध्ये शिक्षणाची आवड निर्माण करणे आणि त्यांच्या आत्मविश्वासात वाढ करणे,
- उच्च प्राथमिक शिक्षणामध्ये मुलींची गळती कमी करणे,
- मुलींच्या सामाजिक आणि आर्थिक परिस्थिती सुधारणे.
योजनेची वैशिष्ट्ये:
- योजनाचा लाभ घेण्यासाठी विद्यार्थिनी ही अनुसूचित जाती, विमुक्त जाती, भटक्या जमाती व विशेष मागास प्रवर्गातील असावी,
- विद्यार्थिनी उच्च प्राथमिक शिक्षणामधून उत्तीर्ण झालेली असावी,
- विद्यार्थिनीच्या कुटुंबाची वार्षिक उत्पन्न मर्यादा ₹२,००,००० असावी,
- विद्यार्थिनी मान्यता प्राप्त शिक्षण संस्थेमध्ये शिक्षण घेत असावी.
कोणती कागदपत्रे आवश्यक
सावित्रीबाई फुले मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्तीचा लाभ घेण्यासाठी विद्यार्थिनींची किमान 75 टक्के उपस्थिती अनिवार्य आहे. यासोबत शिष्यवृत्ती मिळवण्यासाठी संबंधित विद्यार्थिनीच्या पालकांचा उत्पन्नाचा दाखला, मुख्याध्यापकांचा संबंधित प्रवर्गाचा दाखल, जातीचा दाखला, बँक खाते अशी कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
योजनेचे फायदे:
- विद्यार्थिनींना दरवर्षी ₹५,००० शिष्यवृत्ती देण्यात येते,
- शिष्यवृत्ती दरवर्षी विद्यार्थिनीच्या राष्ट्रीयकृत बँक खात्यात जमा करण्यात येते,
- शिष्यवृत्तीमुळे विद्यार्थिनींना त्यांच्या शिक्षणाचा खर्च भागवणे सोपे होते,
- शिष्यवृत्तीमुळे विद्यार्थिनींचे शिक्षण पूर्ण होण्यास मदत होते,
- शिष्यवृत्तीमुळे मुलींमध्ये आत्मविश्वास आणि आत्मनिर्भरता वाढते.
अर्ज प्रक्रिया:
- विद्यार्थिनीने संबंधित जिल्हा शिक्षण व प्रशिक्षण समितीच्या कार्यालयात अर्ज करायचा आहे,
- अर्जसोबत विद्यार्थिनीचे आधार कार्ड, जन्मदाखला, शालेय दाखला आणि कुटुंबाची उत्पन्नाची कागदपत्रे जोडावी लागतात,
- अर्जाची प्रत विद्यार्थिनीच्या शाळेत देखील जमा करणे आवश्यक आहे.
अर्ज करण्याची अंतिम तारीख:
- अर्ज करण्याची अंतिम तारीख ३१ ऑगस्ट २०२४ आहे.
सावित्रीबाई फुले मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्ती योजना ही मुलींच्या शिक्षणासाठी एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेमुळे मुलींमध्ये शिक्षणाची आवड निर्माण होते, शिक्षणातील मुलींच्या गळतीचे प्रमाण कमी होते आणि मुलींच्या आर्थिक स्थैर्याला चालना मिळते. ही योजना मुलींच्या समग्र विकासासाठी महत्वपूर्ण भूमिका बजावत आहे.
मुलींना राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते उघडण्याची प्रक्रिया
आवश्यक कागदपत्रे
- विद्यार्थिनीचे आधार कार्ड
- विद्यार्थिनीचे जन्मदाखला
- विद्यार्थिनीचे शालेय दाखला
- विद्यार्थिनीचे पालकांचे आधार कार्ड (जर लागू असेल तर)
- विद्यार्थिनीच्या पालकांचे उत्पन्नाचे पुरावे (जर लागू असेल तर)
राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते उघडण्यासाठी प्रक्रिया:
- संबंधित राष्ट्रीयकृत बँकेच्या शाखेत जा.
- बँक कर्मचारीशी संपर्क साधा आणि खाते उघडण्यासाठी बोला.
- आवश्यक कागदपत्रे बँकेला द्या.
- खाते उघडण्यासाठी शुल्क भरा.
- बँक खाते उघडण्याचा फॉर्म भरा.
- बँक कर्मचारी तुम्हाला खाते ओळख क्रमांक (Account Number) आणि इतर माहिती देईल.
राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते उघडण्याची फी:
राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते उघडण्यासाठी शुल्क सामान्यतः ₹100 ते ₹200 असते. काही बँका खाते उघडण्यासाठी शुल्क आकारत नाहीत.
- विद्यार्थिनींना शिष्यवृत्ती मिळवण्यासाठी राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते असणे आवश्यक आहे.
- राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते असल्याने विद्यार्थिनींना पैसे जमा करणे, पैसे काढणे, पैसे पाठवणे आणि इतर बँकिंग सेवांचा लाभ घेणे सोपे होते.
- राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते असल्याने विद्यार्थिनींना त्यांचे पैसे सुरक्षित ठेवता येतात.
राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते उघडण्याचे फायदे:
राष्ट्रीयकृत बँकेत खाते उघडण्यासाठी काही टिप्स:
- खाते उघडताना योग्य बँक निवडा.
- खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवा.
- खाते उघडण्यासाठी शुल्काची माहिती घ्या.
- खाते उघडण्याची प्रक्रिया समजून घ्या.