कलिंगड लागवड संपूर्ण माहिती| टरबूज लागवड संपूर्ण माहिती.

शेतकरी बांधवांनो! आज महाराष्ट्रात घेतले जाणारे कलिंगड पीक जाणून घेऊया. सुमारे 40000 हेक्टर क्षेत्र व्यापलेले, कलिंगड हे उष्ण आणि कोरड्या उन्हाळ्याच्या महिन्यांत उगवणारे ताजेतवाने आणि गारव्याचे पीक आहे.

हवामान

या पिकासाठी भरपूर सूर्यप्रकाशासह उष्ण आणि कोरडे हवामान आवश्यक आहे. 24°C ते 27°C तापमानाच्या श्रेणीत द्राक्षांचा वेल वाढतो. जर तापमान 18°C पेक्षा कमी झाले किंवा 32°C पेक्षा जास्त झाले, तर वेलांच्या वाढीला आणि फळांच्या सालीला त्रास होतो. जर तापमान 21°C पेक्षा कमी असेल तर बियांची उगवण खूप कमी प्रमाणात होते.

माती

5.5 ते 7 आर्द्रता असलेली मध्यम पाण्याचा निचरा होणारी माती कलिंगड वाढण्यासाठी योग्य आहे. काळ्या व लाल जमिनीमध्ये कलिंगड पिकाची वाढ ही खूप चांगल्या रीतीने होते. काळ्या जमिनीमध्ये कलिंगडाचे उत्पादन जास्त निघते याची नोंद आहे. जर आपण लागवड पावसाळ्यात करणार असाल तर जमीन पूर्ण निचरा होणारी खडकाळ किंवा हलकी असावी. जर तुम्ही उन्हाळ्यामध्ये लागवड करणार असाल तर जमीन जाड व काळी असावी.

लागवडीचा हंगाम

या पिकासाठी लागवडीचा आदर्श हंगाम जानेवारी ते फेब्रुवारी हा असून बियाणे दर हेक्टरी 2.5 ते 3 किलो लागते. पेरणीपूर्वी प्रति किलो बियाण्यास तीन ग्रॅम थायरम वापरण्याची शिफारस केली जाते. चांगल्या रीतीने उत्पादन घेण्यासाठी आपण आपल्या घरीच नर्सरी तयार करून याची लागवड करू शकता.

पूर्व मशागत

कलिंगड लागवड करण्याआधी जमीन उभी आडवी नांगरट करून घ्यावी. जमीन तापल्यानंतर रोटावेटर फिरून घ्यावे.
लागवडीपूर्वी 15 ते 20 गाड्या चांगले कुजलेले शेण शेतात पसरवा. त्यानंतर आपण पाच ते सात फुटांपर्यंत बेड पाडून घ्यावेत.

वाण

कलिंगडाच्या अनेक जाती आहेत, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे.
फ्लेम: गडद हिरव्या पट्टे आणि गडद गुलाबी गोडपणा असलेली मध्यम ते मोठ्या आकाराची हलकी हिरवी फळे असलेली संकरित विविधता. ही जात साठवणुकीसाठी उत्तम आहे, प्रति हेक्टरी ८०० क्विंटलपर्यंत उत्पादन देते.
अर्का माणिक: अंडाकृती आकाराच्या या फळाला गडद हिरव्या पट्टे असलेली पातळ हिरवी साल असते.
अकिरा : या जपानी जातीचे फळ सरासरी सात ते आठ किलो असते. ते गडद लाल पट्ट्यांसह फिकट हिरवे असते आणि फळ गडद गुलाबी आणि गोड असते.
शुगर बेबी: मध्यम आकाराचे गडद हिरवे फळ असलेले आणि चार ते पाच किलो वजनाचे असलेले महाराष्ट्रातील लोकप्रिय प्रकारचे आहे.

शूगर क्विन : सिजेंटा कंपनीची जात आहे. या जातीची फळे मध्यम आकाराची होतात व चवीला खूपच गोड व चविष्ट आहेत. एका फळाचे वजन तीन ते पाच किलोपर्यंत होते. बाजारामध्ये या जातीला सर्वात जास्त मागणी आहे.
न्यू हॅम्पशायर: लवकर पिकणाऱ्या या जातीला अंडाकृती आकाराची पातळ हिरवी साल हिरवी पट्टे आणि गडद लाल, गोड चवीची फळे असतात.
लागवडीसाठी इतर योग्य जातींमध्ये दुर्गापूर केसर आणि पुसा वेदांत यांचा समावेश होतो.
मॅक्स : बीएसएफ या कंपनीचा हवा आहे. याची फळे गर्द हिरवी व आत मध्ये लाल असतात. याचे वजन प्रति कलिंगड दोन ते पाच किलो पर्यंत मिळते. प्रति एकर उत्पादन ही चांगले मिळते.
कलिंगड लागवड हा एक फायदेशीर उपक्रम ठरू शकतो, विशेषतः महाराष्ट्रात उन्हाळ्यात. योग्य लागवड तंत्राचा अवलंब करून आणि पिकाची काळजी घेतल्यास, शेतकरी या स्वादिष्ट फळाच्या भरपूर उत्पादनाचा आनंद घेऊ शकतात.

कलिंगड लागवड

कलिंगड हे एक बियाणे पीक आहे ज्याच्या लागवडीदरम्यान विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे, कारण त्याची रोपे वाहतूक सहन करू शकत नाहीत. यशस्वी लागवडीसाठी येथे काही पद्धती आणि टिपा आहेत:

आळे पद्धत: शेणखतामध्ये नियमित अंतराने मिसळा आणि मध्यभागी तीन ते चार बिया पेरा.
सरी-वरंबा पद्धत: 2×0.5 मीटर अंतरावर तीन ते चार बिया पेरा.
रुंद वाफ्यावर लागवड: वेल पसरू देण्यासाठी सच्या दोन्ही बाजूंनी लागवड करा आणि फळांचे पाण्याच्या नुकसानीपासून संरक्षण करा.

नर्सरी द्वारे लागवड: कलिंगडाचे नर्सरी तयार करून आपण लागवड केल्यास देखील चांगला फायदा होऊ शकतो. पण जर रोपे आपण रोपवाटिकेतून घेऊन येणार असाल तर ही रोपे वाहतुकीस सक्षम नसतात ती खूप कोवळी असतात त्यामुळे त्यांना मोडण्याची जास्त भीती असते. नर्सरीची तीन ते चार पाने तयार झाल्यानंतर रोपांची पुनर्लागवड लागवड करावी.

बियाणे पेरणीच्या पद्धती:

खत व्यवस्थापन:

लागवडीपूर्वी ५० किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद, ५० किलो पालाश द्यावे. लागवडीनंतर एक महिन्याने 50 किलो नत्राचा दुसरा हप्ता द्यावा. लागवडीनंतर सात दिवसांपुढे आपण विद्राव्य खतांचा वापर करू शकता. यासाठी बाजारात मिळणाऱ्या विविध ग्रेड टप्प्याटप्प्यानुसार सोडाव्यात.

पाणी व्यवस्थापन:

जमिनीच्या प्रकारानुसार पिकाला पाणी द्यावे लागते. वेलीच्या वाढीच्या काळात पाच ते सात दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. फळे सेट झाल्यावर व फळे वाढू लागल्यावर कलिंगड पिकाला आठ ते दहा दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे लागते.

आंतरमशागत:

बियाणे उगवण होईपर्यंत आणि वेल पूर्ण वाढेपर्यंत आजूबाजूचे सर्व तन काढून टाका आणि शेत‌ स्वच्छ ठेवा. कलिंगड 21 दिवसांचे झाल्यानंतर एक भांगलणी करून घ्यावी

कीड आणि रोग व्यवस्थापन

कलिंगड पिकाच्या यशस्वी लागवडीसाठी कलिंगड पिकाचे कीड व रोग नियंत्रण करणे आवश्यक आहे. कलिंगड पिकामध्ये थ्रिप्स मावा तुडतुडे लाल कोळी अशा किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येतो. व रोगांमध्ये भुरी व करपा या पिकास जास्त त्रास देतात.

कीटक नियंत्रण:

फ्रूट फ्लाय: मॅगॉट्स फळांचा गर खाण्यापासून रोखण्यासाठी संक्रमित आणि पडलेल्या फळांचा नाश करा.
लाल बीटल: ही कीड बियाणे उगवल्यानंतर आणि अंकुर फुटल्यानंतर दिसल्यास ०.१% दराने मेलाथिऑन औषधाची फवारणी करा.
मावा: या किडीच्या नियंत्रणासाठी मेलेथिऑनची ०.१% फवारणी करा, ज्यामुळे पाने खराब होतात आणि पिकाचे नुकसान होते.

रोग व्यवस्थापन

भुरी: पानाच्या खालच्या बाजूस वाढणाऱ्या पावडर बुरशीच्या नियंत्रणासाठी कार्बेन्डाझिम 10 ग्रॅम 90 लिटर पाण्यात मिसळून दर पंधरवड्यातून दोन ते तीन वेळा फवारणी करावी.
का: पानाच्या खालच्या बाजूस पिवळे ठिपके दिसल्यास आणि नंतर पानाच्या देठावर आणि फांद्यावर पसरल्यास डायथेन Z 78 0.2% तीव्रतेची फवारणी करून रोगाचे नियंत्रण करा.
मर रोग: बुरशीमुळे होणारा रोग टाळण्यासाठी पेरणीपूर्वी एक किलो बियाण्यास तीन ग्रॅम थायरम टाका.

काढणी

फळ पूर्ण पिकल्यावर कलिंगड काढणी करावी. नदीकाठची फळे बागायतीपेक्षा थोडी लवकर तयार होतात. पेरणीनंतर तीन ते साडेतीन महिन्यांत कापणी सुरू होते आणि तीन ते चार आठवड्यांत पूर्ण होते. सध्याचे नवीन वन लवकर फळ तयार होण्यास कार्यक्षम आहेत. या नवीन वनांची काढणी तीन महिन्यांमध्ये पूर्ण होते. उत्पादन देखील चांगले मिळते.

उत्पादन

कलिंगडाचे उत्पादन हे जमिनीचे गुणवत्ता केलेले खत व्यवस्थापन व इतर व्यवस्थापनामध्ये ठरत असते. चांगले व्यवस्थापन केल्यास चांगले उत्पादन घेण्यास मदत होते. चुकीचे व्यवस्थापन केल्यास हे पीक तोट्यात जाऊ शकते.
कलिंगडाचे एकरी 20 ते 35 टन उत्पादन मिळते.