द्राक्षे हे एक सर्व गुणसंपन्न फळ आहे जे ताजे, बेदाणे (वाळवलेले) किंवा रस, वाइन यांद्वारे खाल्ले जाऊ शकते. ते पोषक आणि अँटिऑक्सिडंट समृद्ध आहेत जे असंख्य आरोग्य फायदे प्रदान करतात. या लेखात, आम्ही द्राक्षांचे आरोग्यवर्धक फायदे आणि ते तुमचे एकंदर आरोग्य कसे सुधारू शकतात ते पाहूया.
द्राक्षे हृदयाचे आरोग्य वाढवतात
द्राक्षे अनेक प्रकारे हृदयाचे आरोग्य सुधारण्यासाठी ओळखली जातात. फळामध्ये पॉलीफेनॉल नावाचे अँटीऑक्सिडंट भरपूर प्रमाणात असते, जे हृदयाला रक्ताच्या गाठींमुळे होणाऱ्या नुकसानापासून वाचवते. पॉलीफेनॉल रक्त प्रवाह सुधारतात आणि जळजळ कमी करतात, हृदयविकाराचा धोका कमी करतात.
याव्यतिरिक्त, द्राक्षांमध्ये क्वेर्सेटिन नावाचे आरोग्यवर्धक घटक असतात, जे रक्तदाब कमी करते आणि रक्तवाहिन्यांचे कार्य सुधारते. द्राक्षांमधील फायबर कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करण्यास देखील मदत करते, जे हृदयरोगासाठी एक प्रमुख जोखीम घटक आहे.
द्राक्षे कॅन्सरला (कर्करोग) प्रतिबंध करू शकतात
अभ्यास सुचवितो की द्राक्षांमध्ये अँटिऑक्सिडंट्स आणि इतर संयुगे उच्च सामग्रीमुळे कर्करोगाशी लढण्याचे गुणधर्म असू शकतात. रेझवेराट्रोल, द्राक्षांमध्ये आढळणारे पॉलीफेनॉल, प्राणी आणि चाचणी-ट्यूब अभ्यासामध्ये कर्करोगाच्या पेशींच्या वाढ आणि प्रसारास प्रतिबंधित करते.
याव्यतिरिक्त, द्राक्षांमध्ये क्वेरसेटीन आणि इलाजिक ऍसिडसह कर्करोगाच्या प्रतिबंधाशी जोडलेली इतर संयुगे असतात. ही संयुगे ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि जळजळ कमी करून कार्य करतात, जे कर्करोगाच्या विकासाचे प्रमुख चालक आहेत.
द्राक्षे पाचनशक्ती सुधारतात
द्राक्षांमधील फायबर मलमध्ये मोठ्या प्रमाणात जोडून आणि बद्धकोष्ठता रोखून निरोगी पचनास प्रोत्साहन देते. द्राक्षांमध्ये नैसर्गिक शर्करा आणि ऍसिड देखील असतात जे आतड्यांसंबंधी हालचालींचे नियमन करण्यास आणि आतड्यांमधील फायदेशीर बॅक्टेरियाचे संतुलन सुधारण्यास मदत करतात.
शिवाय, अभ्यासात असे आढळून आले आहे की द्राक्षे अल्सरेटिव्ह कोलायटिस आणि दाहक आंत्र रोग यासारख्या पाचन विकारांचा धोका कमी करू शकतात. द्राक्षांमधील अँटिऑक्सिडंट्स आतड्यांतील जळजळ कमी करण्यास मदत करतात, त्याचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण करतात आणि जुनाट आजाराचा धोका कमी करतात.
द्राक्षे मेंदूच्या कार्याचे रक्षण करतात
द्राक्षांमध्ये अनेक संयुगे असतात जे मेंदूचे कार्य सुधारू शकतात आणि वय-संबंधित घट होण्यापासून संरक्षण करू शकतात. उदाहरणार्थ, उच्च कोलेस्ट्रॉल आणि स्मरणशक्ती सुधारण्यासाठी आढळले आहे.
द्राक्षांमध्ये अँथोसायनिन्स आणि फ्लेव्होनॉइड्ससह सुधारित मेंदूच्या आरोग्याशी जोडलेली इतर संयुगे देखील असतात. ही संयुगे ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि जळजळ कमी करण्यास मदत करतात, जे मेंदूचे वृद्धत्व आणि स्मरणशक्ती साठी मोठे योगदान देतात.
द्राक्षामध्ये असलेल्या विविध घटक व गुणधर्मामुळे द्राक्ष खाल्ल्यामुळे पांढऱ्या पेशींची वाढ ही चांगली होते व आपली रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.
द्राक्षांचे अनेक फायदे
शेवटी, द्राक्षे हे एक पौष्टिक फळ आहे जे असंख्य आरोग्य फायदे प्रदान करते. ते हृदयाचे आरोग्य सुधारू शकतात, कर्करोग रोखू शकतात, पाचक आरोग्याला चालना देऊ शकतात, मेंदूच्या कार्याचे रक्षण करू शकतात आणि प्रतिकारशक्ती वाढवू शकतात. द्राक्षांमध्ये आढळणारे अँटिऑक्सिडंट्स आणि इतर संयुगे जळजळ कमी करण्यासाठी, ऑक्सिडेटिव्ह तणाव टाळण्यासाठी आणि पेशींना नुकसान होण्यापासून वाचवण्यासाठी एकत्रितपणे कार्य करतात.
द्राक्षांचे आरोग्य फायदे मिळवण्यासाठी, संतुलित आहाराचा भाग म्हणून ते मध्यम प्रमाणात सेवन करण्याची शिफारस केली जाते. ताजी द्राक्षे स्नॅक म्हणून खाऊ शकतात किंवा सॅलडमध्ये जोडली जाऊ शकतात, तर वाळलेली द्राक्षे (मनुका) ओटमील किंवा ट्रेल मिक्समध्ये जोडली जाऊ शकतात. द्राक्षाचा रस आणि रेड वाईनमध्येही ताज्या द्राक्षांसारखेच अनेक फायदेशीर संयुगे असतात, परंतु त्यांच्यातील साखर आणि अल्कोहोलचे प्रमाण जास्त असल्यामुळे ते कमी प्रमाणात सेवन केले पाहिजे.
द्राक्षे त्वचेचे आरोग्य सुधारू शकतात
द्राक्षांमधील अँटिऑक्सिडंट्स घटक तणाव आणि जळजळ कमी करून त्वचेला देखील फायदा करू शकतात, ज्यामुळे अकाली वृद्धत्व आणि त्वचेचे नुकसान होऊ शकते. विशेषतः, द्राक्षामुळे त्वचेची लवचिकता सुधारते आणि बारीक रेषा आणि सुरकुत्या कमी करते.
द्राक्षांमध्ये व्हिटॅमिन सी देखील असते, जे पेशींचे आरोग्य आणि त्वचेच्या आरोग्यासाठी आवश्यक आहे. कोलेजन हे एक प्रोटीन आहे जे त्वचेची रचना आणि लवचिकता राखण्यास मदत करते.
द्राक्षे वजन नियंत्रणात मदत करतात
द्राक्षे हे कमी-कॅलरी फळ आहे जे वजन नियंत्रणात मदत करू शकते. एका कप द्राक्षात फक्त 100 कॅलरीज असतात, ज्यामुळे ते स्नॅकिंगसाठी किंवा जेवणात भरपूर अतिरिक्त कॅलरी न जोडता एक चांगला पर्याय बनतात.
द्राक्षांमधील फायबर परिपूर्णतेची भावना वाढवण्यास आणि एकूण कॅलरीचे सेवन कमी करण्यास देखील मदत करते. याव्यतिरिक्त, काही अभ्यासांनी असे सूचित केले आहे की द्राक्षांमधील रेझवेराट्रोल चरबी चयापचय नियंत्रित करण्यास आणि शरीरातील चरबी कमी करण्यास मदत करू शकते.
द्राक्षे टाइप 2 मधुमेहाचा धोका कमी करू शकतात
अनेक अभ्यासात असे आढळून आले आहे की द्राक्षे खाल्ल्याने टाइप २ मधुमेह होण्याचा धोका कमी होतो. हे द्राक्षांमधील पॉलिफेनॉलमुळे असल्याचे मानले जाते, जे इंसुलिनची संवेदनशीलता सुधारते आणि जळजळ कमी करते.
याव्यतिरिक्त, द्राक्षांमधील फायबर रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यास आणि इन्सुलिन प्रतिरोधनाचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकते. तथापि,हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की जास्त प्रमाणात द्राक्षे किंवा द्राक्ष उत्पादने (जसे की द्राक्षाचा रस) वापरल्याने त्यांच्या नैसर्गिक साखरे मुळे रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते.
द्राक्षे डोळ्यांचे आरोग्य सुधारू शकतात
द्राक्षांमध्ये व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ए आणि झेक्सॅन्थिनसह डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण असलेले अनेक पोषक घटक असतात. हे पोषक ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि जळजळ होण्यापासून डोळ्यांचे संरक्षण करण्यास मदत करतात, मोतीबिंदू आणि डोळ्यांना दिसायला कमी येणे यासारख्या वय-संबंधित डोळ्यांच्या आजारांचा धोका कमी करतात.
विशेषतः, झेक्सॅन्थिन हे कॅरोटीनॉइड आहे जे भुबळांमध्ये जमा होते आणि निळ्या प्रकाशाच्या नुकसानापासून संरक्षण करण्यास मदत करते. काही अभ्यासांनी असे सुचवले आहे की द्राक्षे किंवा द्राक्ष उत्पादनांचे सेवन केल्याने डोळयातील पडदामध्ये झेक्सॅन्थिनची पातळी वाढू शकते, ज्यामुळे डोळ्यांचे संपूर्ण आरोग्य सुधारते.
एकंदरीत, तुमच्या आहारात द्राक्षे समाविष्ट करणे हा तुमच्या संपूर्ण आरोग्याला पाठिंबा देण्याचा एक स्वादिष्ट आणि आरोग्यदायी मार्ग असू शकतो.
बेदाणा (मनुका) चे आरोग्य फायदे
बेदाणा, ज्याला मनुका म्हणून देखील ओळखले जाते, ही वाळलेली द्राक्षे आहेत जी जगभरात मोठ्या प्रमाणात वापरली जातात. ते सामान्यतः स्नॅक म्हणून वापरले जातात किंवा मिष्टान्न, शिजवून तयार केलेले पदार्थ यामध्ये वापरले जातात. त्यांच्या गोड चव आणि अष्टपैलुत्वाव्यतिरिक्त, किश्मिश अनेक आरोग्य फायदे देखील देतात. या लेखात, आम्ही किश्मीशचे काही प्रमुख आरोग्य फायदे पाहुया.
बेदाण्यामुळे पाचनशक्ती सुधारते
बेदाणा हे फायबरचा एक चांगला स्रोत आहे, जो पाचन आरोग्य राखण्यासाठी आवश्यक आहे. फायबर नियमित आतड्यांच्या हालचालींना चालना देण्यासाठी आणि बद्धकोष्ठता टाळण्यास मदत करते, तसेच इरिटेबल बोवेल सिंड्रोम (IBS) आणि डायव्हर्टिकुलिटिस सारख्या पाचक विकारांचा धोका कमी करते.
बेदाण्यामध्ये सॉर्बिटॉल नावाचे नैसर्गिक रेचक देखील असते, जे बद्धकोष्ठता दूर करण्यास मदत करू शकते. सॉर्बिटॉल कोलनमध्ये पाणी खेचून आणि मल मऊ करण्याचे कार्य करते, ज्यामुळे ते जाणे सोपे होते.
बेदाणे शरीराची ऊर्जा वाढवते आणि शरीराला दणकट बनवते
बेदाणे हे कार्बोहायड्रेट्सचे चांगले स्त्रोत आहेत, जे शरीराला ऊर्जा प्रदान करतात. त्यात पोटॅशियम देखील असते, जे स्नायूंच्या कार्यासाठी आणि इलेक्ट्रोलाइट संतुलनासाठी महत्वाचे आहे. अशा प्रकारे, बेदाणे सेवन केल्याने ऊर्जा पातळी वाढण्यास आणि ऍथलेटिक कामगिरी सुधारण्यास मदत होते.
या व्यतिरिक्त, जाता-जाता खाण्यासाठी बेदाणे हा एक सोयीस्कर नाश्ता आहे आणि आवश्यकतेनुसार जलद ऊर्जा वाढवू शकतो. व्यायामादरम्यान शाश्वत ऊर्जा प्रदान करण्यासाठी ते प्री-वर्कआउट स्नॅक्स किंवा जेवणात देखील जोडले जाऊ शकतात.
बेदाणे दीर्घकालीन आजारांचा धोका कमी करू शकते
किश्मीशमध्ये भरपूर प्रमाणात अँटीऑक्सिडंट असतात, जे संयुगे असतात जे मुक्त रॅडिकल्समुळे होणाऱ्या नुकसानापासून पेशींचे संरक्षण करतात. फ्री रॅडिकल्स हे अस्थिर रेणू आहेत ज्यामुळे ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि जळजळ होऊ शकते, ज्यामुळे कर्करोग, हृदयरोग आणि मधुमेह यांसारखे जुनाट आजार होऊ शकतात.
किश्मीशमधील अँटिऑक्सिडंट्स, जसे की रेझवेराट्रोल आणि क्वेर्सेटिन, जळजळ कमी करतात आणि जुनाट आजारांचा धोका कमी करतात. विशेषतः, रेझवेराट्रोलमध्ये कर्करोगविरोधी गुणधर्म असल्याचे आढळून आले आहे आणि विशिष्ट प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकते.
हृदयाचे आरोग्य सुधारते
बेदाण्या मध्ये पोटॅशियम, मॅग्नेशियम आणि फायबरसह हृदयाच्या आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण असलेले अनेक पोषक घटक असतात. पोटॅशियम रक्तदाब नियंत्रित करण्यास आणि स्ट्रोक आणि हृदयविकाराचा धोका कमी करण्यास मदत करते, तर मॅग्नेशियम निरोगी हृदयाचे ठोके राखण्यास आणि हृदयातील अतालता टाळण्यास मदत करते.
याव्यतिरिक्त, बेदाण्या मधील फायबर कोलेस्ट्रॉलची पातळी कमी करण्यास आणि हृदयरोगाचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकते. काही अभ्यासांमध्ये असेही आढळून आले आहे की बेदाण्या मधील अँटिऑक्सिडंट्स रक्त प्रवाह सुधारण्यास आणि रक्ताच्या गाठी होण्याचा धोका कमी करण्यास मदत करतात.
बेदाणे खाल्ल्यामुळे होणारे फायदे
बेदाणा हा एक स्वादिष्ट आणि पौष्टिक आहे जे अनेक आरोग्यदायी फायदे देते. ते पाचक आरोग्य सुधारू शकतात, ऊर्जा आणि कामगिरी वाढवू शकतात, जुनाट आजारांचा धोका कमी करू शकतात आणि हृदयाचे आरोग्य सुधारू शकतात. तुमच्या आहारात बेदाण्याचा समावेश करण्यासाठी एक शेड्युल तयार करू शकता. तथापि, साखरेचे प्रमाण जास्त असल्यामुळे बेदाण्याचे सेवन योग्य प्रमाणात करणे महत्त्वाचे आहे.