नाबार्ड पशुपालन योजना: भारतातील पशुपालनाला चालना देणारी एक महत्त्वाची योजना
नाबार्ड, म्हणजे राष्ट्रीय कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक, भारत सरकारची एक स्वायत्त संस्था आहे जी ग्रामीण विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी कार्य करते. नाबार्ड अनेक योजना आणि उपक्रम राबवते, ज्यात पशुपालन हा एक महत्त्वाचा घटक आहे.
नाबार्ड पशुपालन योजना ही ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना पशुपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि चालवण्यासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करण्याची एक योजना आहे. या योजनेअंतर्गत, पात्र लाभार्थ्यांना अनुदान, कर्ज, आणि प्रशिक्षण यांचा लाभ मिळू शकतो.
योजनाचे उद्दिष्टे
नाबार्ड पशुपालन योजनाची उद्दिष्टे खालीलप्रमाणे आहेत:
- ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना पशुपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि चालवण्यासाठी प्रोत्साहन देणे
- पशुपालनाद्वारे ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देणे
- रोजगार निर्मिती आणि गरीबी हटवण्यास मदत करणे
योजनेचे लाभ
नाबार्ड पशुपालन योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना खालील लाभ मिळू शकतात:
- अनुदान: पात्र लाभार्थ्यांना पशु खरेदी, शेड बांधणी, आणि इतर पायाभूत सुविधांसाठी अनुदान दिले जाते.
- कर्ज: पात्र लाभार्थ्यांना पशुपालन व्यवसायासाठी कर्ज दिले जाते.
- प्रशिक्षण: लाभार्थ्यांना पशुपालन व्यवसायाचे प्रशिक्षण दिले जाते.
नाबार्ड योजनेंतर्गत, जर तुम्हाला कोणतेही दुग्धजन्य पदार्थ बनवायचे असतील, म्हणजेच तुम्हाला दुग्धजन्य पदार्थापासून बनवलेला व्यवसाय सुरू करायचा असेल. त्यासाठी शासनाकडून अनुदान दिले जाईल.
तुम्ही दुग्धजन्य पदार्थांवर प्रक्रिया करण्यासाठी मशीन खरेदी केल्यास, तुम्हाला सरकारकडून 3.30 लाख रुपयांपर्यंत 25% अनुदान मिळू शकते. तथापि, त्याचे मशीन 13.20 लाख रुपये किंमतीला येते. यासाठी तुम्हाला स्वतःची गुंतवणूक करावी लागेल.
दुग्धव्यवसाय योजनेअंतर्गत, तुम्ही अनुसूचित जाती/अनुसूचित जमातीचे असल्यास, बँक तुम्हाला 4.40 लाख रुपयांची सबसिडी देऊ शकते.
मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार जी काही कर्जाची रक्कम दिली जाईल ती बँक प्रदान करेल. यासाठी तुम्ही थेट बँकेशी संपर्क साधू शकता. आणि एकूण रकमेच्या २५ टक्के रक्कम उमेदवाराला स्वतः भरावी लागेल.
लाभार्थ्याला पाच गायींसह दुग्धव्यवसाय सुरू करायचा असेल, तर प्रथम तुम्हाला त्यांच्या खर्चाची संपूर्ण माहिती द्यावी लागेल. ज्यासाठी केंद्र सरकार एकूण रकमेच्या 50 टक्के अनुदान देईल. आणि उर्वरित 50 टक्के शेतकऱ्यांना बँकेत हप्त्याने पैसे भरावे लागतील.
नाबार्ड डेअरी अंतर्गत दूध उत्पादनापासून तूप बनवण्यापर्यंतची सर्व कामे यांत्रिक उपकरणांनी केली जाणार आहेत.
सर्व खालच्या वर्गातील शेतकऱ्यांना लाभ मिळावा यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे.
ही योजना प्रामुख्याने खालच्या वर्गातील नागरिकांना स्वयंरोजगार सुरू करण्यास मदत करेल.
योजनेचे पात्रता निकष
नाबार्ड पशुपालन योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी लाभार्थ्यांना खालील पात्रता निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- लाभार्थी भारताचा नागरिक असावा.
- लाभार्थी ग्रामीण भागात राहणारा असावा.
- लाभार्थी पशुपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी इच्छुक असावा.
योजनेचा लाभ कसा घ्यायचा
नाबार्ड पशुपालन योजनेचा लाभ घेण्यासाठी, लाभार्थ्यांना नाबार्डच्या जिल्हा कार्यालयात किंवा संबंधित बँकेत अर्ज करणे आवश्यक आहे. अर्ज करताना, लाभार्थ्यांना खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
- अर्ज पत्र
- पॅनकार्ड
- आधार कार्ड
- राहत्या ठिकाणाचे पुरावे
- जमीन मालकीचे पुरावे
- पशुपालनाचा अनुभव (असल्यास)
योजनाचा परिणाम
नाबार्ड पशुपालन योजना ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना पशुपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आणि चालवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात मदत करत आहे. या योजनेमुळे, ग्रामीण भागातील पशुपालन व्यवसायाला चालना मिळाली आहे आणि शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना आर्थिक लाभ मिळाला आहे.
योजनाचे भविष्य
नाबार्ड पशुपालन योजना भारतातील पशुपालनाला चालना देण्यासाठी एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेचा लाभ घेऊन, ग्रामीण भागातील शेतकरी आणि पशुपालक पशुपालन व्यवसायात यशस्वी होऊ शकतात आणि आपल्या कुटुंबाचे भविष्य उज्ज्वल करू शकतात.
योजनाची काही वैशिष्ट्ये
- ही योजना ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना विशेषतः लक्षात घेऊन तयार करण्यात आली आहे.
- या योजनेअंतर्गत, पात्र लाभार्थ्यांना अनुदान, कर्ज, आणि प्रशिक्षण यांचा लाभ मिळू शकतो.
- या योजनेमुळे, ग्रामीण भागातील पशुपालन व्यवसायाला चालना मिळाली आहे आणि शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना आर्थिक लाभ मिळाला आहे.
योजनाचे महत्त्व
नाबार्ड पशुपालन योजना ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांना आणि पशुपालकांना रोजगार निर्माण करण्यास आणि आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होण्यास मदत करत आहे. ही योजना भारतातील पशुपालनाला चालना देण्यासाठी आणि देशाच्या ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला मजबूत करण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.