मका, हे जगातील सर्वात महत्वाचे पिकांपैकी एक आहे. तसेच हे पीक भारतात व महाराष्ट्रात ही मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. हे अन्न, पशुखाद्य आणि जैवइंधन यांचा प्रमुख स्त्रोत आहे. खालील मार्गदर्शक मका लागवडीची संपूर्ण माहिती प्रदान करते, ज्यामध्ये मका पिकांची लागवड, वाढ आणि कापणी करण्याच्या सर्वोत्तम पद्धतींचा समावेश आहे.
नियोजन आणि तयारी
मका लागवड करण्यापूर्वी खालील बाबींचा विचार करणे आवश्यक आहे.
हवामान: मका हे उबदार हंगामातील पीक आहे आणि त्याला किमान 100-120 दिवसांचा मोठा हंगाम लागतो. हे 21°C ते 27°C दरम्यान तापमान आणि 600-900mm वार्षिक पर्जन्यमान असलेल्या भागात चांगले वाढते.
माती: 6.0 आणि 6.8 दरम्यान pH असलेल्या चांगल्या निचऱ्याच्या, सुपीक जमिनीत मका उत्तम वाढतो. पोषक तत्वांसाठी मातीची चाचणी करणे देखील महत्त्वाचे आहे, कारण मका हे एक जड खाद्य आहे ज्याला नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियमची पुरेशी पातळी आवश्यक आहे.
बियाणे निवड: प्रतिष्ठित बियाणे विक्रेत्याकडून उच्च-गुणवत्तेचे बियाणे निवडा आणि तुमच्या स्थानिक हवामान आणि मातीच्या परिस्थितीशी जुळवून घेणारे वाण निवडा.
आवर्तन: कीड आणि रोगांच्या समस्या कमी करण्यासाठी, जमिनीची सुपीकता सुधारण्यासाठी आणि मातीची धूप कमी करण्यासाठी बीन्स किंवा गहू सारख्या इतर पिकांसह मका फिरवण्याचा विचार करा.
लागवड
मका लागवडीसाठी जमीन उभी आडवी नांगरट करून पुन्हा त्यावर फन पाळी करावी, नंतर रोटावेटर मारून सरी पाडून घ्यावी. त्यानंतर त्यावर एकरी पाच ट्रॉली शेणखत टाकून घ्यावे.
वेळ: जेव्हा जमिनीचे तापमान किमान १० अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचते आणि दंव पडण्याचा धोका नसतो तेव्हा मक्याची लागवड करावी.
अंतर: मक्याचे बियाणे 4-6 सेमी खोलीवर, ओळींमधील 75-90 सेमी अंतरावर आणि रोपांमधील 30-45 सेमी अंतरावर लावा.
सिंचन: मक्याला वाढत्या हंगामात भरपूर पाणी लागते आणि दुष्काळाचा ताण टाळण्यासाठी आणि उच्च उत्पादन सुनिश्चित करण्यासाठी पुरेसे सिंचन प्रदान करणे महत्वाचे आहे. मका लागवडीनंतर लगेच व लागवडीनंतर पाच दिवसांनी पाणी देणे गरजेचे आहे.
वाढीचा काळ
फर्टिलायझेशन: मका हे एक जड खाद्य आहे आणि निरोगी वाढ आणि उच्च उत्पादन टिकवून ठेवण्यासाठी नियमित खत घालणे आवश्यक आहे. वाढत्या हंगामात दर 4-6 आठवड्यांनी नायट्रोजन-आधारित खते द्या आणि इतर पोषक घटकांसाठी माती परीक्षणाच्या शिफारशींचे पालन करा.
लागवड करते वेळी: १०:२६:२६ खत २ पोती, युरिया १ पोते,व मायक्रोन्युट्रीयंट १० किलो व सूपर फॉस्फेट २ पोती द्यावे. नंतर भरणी वेळी: १२:३२:१६ २ पोती + युरिया 2 पोते द्यावे
तण नियंत्रण: प्रकाश, पाणी आणि पोषक घटकांची स्पर्धा टाळण्यासाठी आणि कीटकांच्या समस्या कमी करण्यासाठी नियमित तण काढणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी योग्य वेळी कोळपणी व बाळभरणी करणे आवश्यक आहे.
कीड आणि रोग व्यवस्थापन: समस्या लवकर शोधण्यासाठी आणि योग्य नियंत्रण उपाययोजना अंमलात आणण्यासाठी कीटक आणि रोगांचा नियमित शोध घेणे महत्त्वाचे आहे. यामध्ये पारंपारिक पद्धतींचा समावेश असू शकतो, जसे की पीक रोटेशन, किंवा आवश्यक असल्यास रासायनिक उपचार लागू करणे.
मका पिकामधील लष्करी आळी साठी फवारण्या : लागवडीनंतर विसाव्या दिवशी पहिली फवारणी घ्यावी : कोराजन ८० मिली प्रति एकर किंवा ६ मिली प्रति पंप घेऊन फवारावे.
मका लागवडीनंतर दुसरी फवारणी सरासरी 35 व्या दिवशी घ्यावी. यावेळी ॲम्लिगो ५० मिली प्रति १०० लिटर पाणी घेऊन फवारावे. त्यानंतर मका लागवडीनंतर तिसरी फवारणी सरासरी 50 ते 60 दिवसांनी घ्यावी : यावेळी डेलीगेट 100 लिटर साठी 80 मिली घ्यावी किंवा १५ मिली प्रति पंप घेऊन फवारणी करावी .
कापणी
वेळ: मका कापणीसाठी तयार असतो जेव्हा कर्नल पूर्ण परिपक्व होतात, भुसे कोरडी असतात आणि पाने पिवळी होतात. हे सहसा लागवडीनंतर सुमारे 100-120 दिवसांनी होते.
पद्धत: मक्याची कापणी सामान्यतः हाताने किंवा कंबाइनने केली जाते, ऑपरेशनच्या प्रमाणानुसार. मळणीपूर्वी हाताने कापणी केलेला मका शेंगातून काढून घ्यावा आणि मळणीपूर्वी बरेच दिवस सुकवावा.
साठवण: वाळलेला मका थंड, कोरड्या जागी अनेक महिने साठवून ठेवता येतो, परंतु तो कीड आणि ओलावापासून संरक्षित ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
शेवटी, मका लागवड ही एक जटिल आणि आव्हानात्मक प्रक्रिया आहे, परंतु योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापनाने, तो एक फायदेशीर आणि शाश्वत उपक्रम असू शकतो. या मार्गदर्शकामध्ये वर्णन केलेल्या सर्वोत्तम पद्धतींचे पालन करून, शेतकरी उच्च उत्पादन मिळवू शकतात, जमिनीची सुपीकता सुधारू शकतात आणि कीड आणि रोगांच्या समस्या कमी करू शकतात.
ई पिक पाहनी अँप (e-pik pahni app) करण्यासाठी ॲप डाउनलोड करा.
पुढे वाचा
How to E-Challan pay | ई-चालान कसं तपासतात?
पुढे वाचा
Kisan Credit Card : किसान क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज कसा करायचा?
पुढे वाचा
Phone pe वरून पर्सनल लोन कसा मिळवायचा | best personal loan app.
पुढे वाचा
पिटबुल कुत्र्याने अचानक केला हल्ला, याने काढली बंदूक पहा काय झाले व्हिडिओ
पुढे वाचा
स्वतःची दूध डेयरी उघडण्यासाठी आता 13 लाखांचे कर्ज ! | कर्जावरही 4.50 लाखांचे अनुदान, अर्ज कसा करायचा ?
पुढे वाचा
Olyv (SmartCoin) Personal Loan App वरून 1.5 लाख रुपयांचे कर्ज कसे मिळवायचे? | Olyv (SmartCoin) 1.5 lakh Personal Loan online apply.
पुढे वाचा
पीक कर्ज योजना 2024 | शेतकऱ्यांना मिळणार 3 लाख रुपयांपर्यंत बिनव्याजी कर्ज
पुढे वाचा
सोयाबीन पिकावरील कीड व्यवस्थापन | सोयाबीन कीड नियंत्रण
पुढे वाचा
Pm kisan yojana चा 15 वा हप्ता जमा ; तुम्हाला मिळाला नसेल तर तात्काळ हे काम करा |
पुढे वाचा